Blog

Tôm bơm tạp chất hoành hành dịp cuối năm

Chỉ trong một tuần gần đây, cơ quan chức năng tỉnh Bạc Liêu liên tiếp bắt các vụ vận chuyển tôm có bơm chích tạp chất không đảm bảo an toàn chất lượng.

Theo đó, chiều 24-12, Phòng Cảnh sát kinh tế phối hợp với Phòng CSGT Công an tỉnh Bạc Liêu đã kiểm tra xe tải của tài xế Nguyễn Thanh H. (ngụ tại thị xã Giá Rai, tỉnh Bạc Liêu) mang biển kiểm soát (BKS) 94C-042.92 đi trên tuyến quốc lộ 1A hướng từ Bạc Liêu đi Cà Mau. Tại đây lực lượng chức năng đã phát hiện số tôm đựng trong các thùng xốp có chứa tạp chất CMC, một loại phụ gia tạo đặc, tạo nhớt.

Khai nhận với cơ quan công an, tài xế H. cho biết đang chở số tôm trên để đi bán cho các công ty, xí nghiệp thủy sản trên địa bàn tỉnh Cà Mau. Hiện cơ quan chức năng đang tạm giữ số hàng hóa trên để tiến hành xử lý theo quy định pháp luật.

Trước đó không lâu, lực lượng chức năng tỉnh này cũng thu giữ gần 400 kg tôm nguyên liệu có tạp chất là agar (rau câu) và CMC đang đường đi tiêu thụ. Số hàng hóa trên do ông Nguyễn So Đ. (TP Cà Mau, tỉnh Cà Mau) điều khiển trên xe tải mang BKS 69C-039.86, chạy hướng từ Cà Mau đi Bạc Liêu.

CMC, agar có nguy hiểm cho người dùng

Theo PGS-TS Nguyễn Duy Thịnh, Viện Công nghệ sinh học và thực phẩm, ĐH Bách khoa Hà Nội, cho hay agar (bột rau câu) là loại bột có thể ăn được, do đó nếu ăn tôm có bơm ít tạp chất này thì chúng ta cũng không cần thiết phải quá lo lắng.

“Tuy nhiên, đây là hành vi gian lận thương mại nhằm trục lợi cho cá nhân, cần phải lên án và xử lý nặng” – vị chuyên gia bày tỏ.

Mặc dù vậy PGS-TS Nguyễn Duy Thịnh cũng lo ngại việc ăn tôm bơm tạp chất về lâu dài có thể gây ra nguy hại cho đường tiêu hóa như ngộ độc thực phẩm hoặc tích tụ chất bẩn trong người và gây các bệnh mãn tính.

Một chuyên gia khác cũng lo ngại khi thủy hải sản có chứa tạp chất lạ, nhất là dạng lỏng sẽ trở thành môi trường thuận lợi cho nhiều loại vi khuẩn nguy hiểm phát triển và gây bệnh cho con người khi ăn.

Bên cạnh đó, các chuyên gia thực phẩm cũng thông tin chất CMC, là chế phẩm ở dạng bột trắng – hơi vàng, hầu như không có mùi hạt hút ẩm. Chúng có thể đông khối và có sức kết nối lớn với ẩm độ cao (98%), đồng thời tạo độ nhớt nên rất thích hợp bơm vào tôm tạo “thịt giả”, giúp tăng trọng lượng.

Theo một kỹ sư hóa, trên thực tế CMC dùng cho thực phẩm hoàn toàn không gây tác hại và cũng không bổ dưỡng gì. Tuy nhiên, điều đáng lo là CMC dạng dùng trong công nghiệp bởi chúng có thể chứa hàm lượng kim loại cao.

“Nếu dùng CMC công nghiệp bơm vào tôm thì rất nguy hiểm cho người sử dụng” – vị này chia sẻ.

Do đó, để đảm bảo an toàn khi sử dụng, các chuyên gia thực phẩm cũng khuyến cáo người tiêu dùng nên lựa chọn sản phẩm còn sống. Ngoài ra khi mua tôm động lạnh, cần chú ý các chi tiết như đầu, thân, đuôi tôm. Đơn cử như kéo phần thân và phần đầu tôm ra xem, nếu nối chắc chắn thì là tôm không bơm tạp chất và ngược lại.

Hạ Quyên  Pháp Luật

Ông Phạm Quang Toản, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch – Tài chính, Tổng cục Thủy sản cho biết, năm 2019, khó khăn nổi bật nhất với thủy sản là ngành hàng cá tra và tôm đối mặt với nhiều thách thức khi giá nguyên liệu giảm, trong khi giá nhiên liệu tăng; rào cản kỹ thuật của một số nước nhập khẩu đã ảnh hưởng không nhỏ tới hoạt động xuất khẩu…

Dự kiến năm 2019, tốc độ tăng giá trị sản xuất thủy sản đạt 6,25% so với năm 2018, tổng sản lượng đạt khoảng 8,15 triệu tấn, tăng 4,9%. Trong đó sản lượng khai thác đạt 3,77 triệu tấn, tăng 4,5%; nuôi trồng đạt 4,38 triệu tấn, tăng 5,2%; kim ngạch xuất khẩu thủy sản ước đạt 8,6 tỷ USD.

Mặc dù phải đối mặt với nhiều khó khăn về thị trường xuất khẩu, nhất là thị trường Trung Quốc; đồng thời phải “gánh vác” thách thức lớn trong công tác gỡ “thẻ vàng” của EC về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU), nhưng ngành thủy sản đã có nhiều giải pháp phù hơp, tận dụng những cơ hội cho thị trường xuất khẩu.

Đơn cử như tôm nước lợ, từ đầu tháng 3 đến tháng 9/2019, giá tôm giảm do một số nguyên liệu cạnh tranh từ xuất khẩu của Ấn Độ và Ecuador và sản lượng tồn kho từ năm 2018. Trong khi đó, Trung Quốc siết chặt kiểm soát chất lượng, truy xuất nguồn gốc tại biên giới và những diễn biến khó lường của cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung.

Trước tình hình đó, Tổng cục Thủy sản đã đánh giá diễn biến thị trường kịp thời, định hướng sản xuất, tiêu thụ tôm phù hợp, thực hiện hiệu quả việc hợp tác, liên kết theo chuỗi để gắn sản xuất với thị trường, giảm thiểu rủi ro đối với sản phẩm xuất khẩu. Nhờ đó, ước cả năm 2019, diện tích nuôi đạt 720.000 ha, sản lượng tôm nước lợ ước đạt 750.000 tấn, bằng 98,3% (tôm sú là 270.000 tấn, tôm thẻ chân trắng là 480.000 tấn).

Đối với cá tra, Tổng cục Thủy sản cũng đã chỉ đạo các địa phương triển khai một số giải pháp để duy trì mục tiêu tăng trưởng năm 2019; đồng thời phối hợp tăng cường kiểm tra điều kiện chế biến, xuất khẩu sản phẩm cá tra. Nhiều doanh nghiệp, cơ sở nuôi đã chủ động điều chỉnh giảm mật độ thả nuôi, giảm lượng thức ăn. Vì vậy, tổng diện tích nuôi cá tra năm 2019 dự kiến đạt 6.600 ha (tăng 22,2% so với năm 2018), sản lượng đạt 1,42 triệu tấn, tương đương so với năm 2018; kim ngạch xuất khẩu cá tra dự kiến đạt 1,9 tỷ USD…

Tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến nhấn mạnh, ngành thủy sản vẫn còn một số hạn chế cần khắc phục trong thời gian tới như: Hạ tầng cơ sở cảng cá, cơ chế chế biến, điều kiện kho bãi hiện nay còn yếu và chưa được đầu tư tương xứng; đội tàu cá quá lớn, công nghệ kém, thất thoát sau thu hoạch cao…

Về nguồn nhân lực cho khai thác và chế biến thủy sản cũng còn thiếu và yếu. Theo Thứ trưởng Phùng Đức Tiến, đây là những điểm nghẽn mà ngành thủy sản phải tập trung khắc phục, tháo gỡ.

Về định hướng nhiệm vụ trong năm 2020, ông Trần Đình Luân, Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản cho biết, ngành thủy sản tiếp tục triển khai hiệu quả các nội dung về nuôi trồng thủy sản tại Luật Thủy sản và các văn bản hướng dẫn. Đặc biệt, tập trung vào công tác đăng ký cấp giấy xác nhận (mã số) cơ sở nuôi tôm nước lợ (tôm sú, tôm thẻ chân trắng), cá tra, nuôi lồng bè..

Bên cạnh đó, phát triển nuôi trồng thủy sản các đối tượng chủ lực (tôm sú, tôm thẻ chân trắng, cá tra) và các đối tượng nuôi có giá trị kinh tế cao theo hướng nâng cao giá trị thương mại và phát triển bền vững…

Năm 2020, Tổng cục Thủy sản đặt mục triêu tổng sản lượng thủy sản đạt khoảng 8,2 triệu tấn, tăng 0,6% so với ước thực hiện năm 2019; sản lượng cá tra 1,42 triệu tấn, tương đương so với năm 2019; sản lượng tôm các loại 850.000 tấn, tăng 3,7%;  kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt khoảng 10 tỷ USD, tăng 6,3% so với năm 2019.