Blog

(Thủy sản Việt Nam) – Ngày 24/12/2019, Tổng cục Thủy sản ban hành Công văn số 2881/TCTS-NTTS về việc tăng cường chỉ đạo phòng chống rét trong nuôi trồng thủy sản (NTTS).

Nội dung Công văn nêu rõ, theo dự báo của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, thời tiết những tháng cuối năm 2019 và đầu năm 2020 tiếp tục diễn biến phức tạp, hiện tại thời tiết rét đậm, rét hại đã và đang diễn ra tại các tỉnh phía Bắc và Bắc Trung bộ, có thể gây ảnh hưởng bất lợi cho sinh trưởng và phát triển thủy sản nuôi. Để chủ động ứng phó với diễn biến phức tạp của thời tiếp, đảm bảo an toàn cho sản xuất, giảm thiểu thiệt hại do rét đậm, rét hại gây ra cho NTTS; đồng thời đảm bảo tốt công tác chuẩn bị các điều kiện cho vụ nuôi năm 2020, Tổng cục Thủy sản đề nghị Sở NN&PTNT các tỉnh/thành phố khu vực phía Bắc và Bắc Trung bộ tiếp tục triển khai kế hoạch sản xuất và chủ động triển khai một số nhiệm vụ, cụ thể như sau:

– Tăng cường kiểm tra công tác phòng chống rét cho thủy sản nuôi của các đơn vị, địa phương. Phân công trách nhiệm cho các cán bộ, lãnh đạo trong công tác chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc thực hiện kế hoạch, phương án phòng chống rét.

– Chỉ đạo các đơn vị chuyên môn phối hợp với các địa phương tiếp tục chỉ đạo thực hiện các biện pháp chống rét cho thủy sản nuôi.

– Thường xuyên cập nhập, phổ biến, hướng dẫn trên các phương tiện thông tin diễn biến không khí lạnh, biện pháp chống rét cho cơ sở sản xuất giống thủy sản, lưu giống, nuôi thương phẩm để tránh bị thiệt hại, đảm bảo cung cấp đủ thực phẩm cho thị trường, nhất là Tết Nguyên đán.

– Rà soát nhu cầu con giống, khả năng sản xuất giống tại chỗ, xây dựng kế hoạch và có các giải pháp chủ động con giống đáp ứng nhu cầu nuôi trong năm 2020, nhất là các tháng đầu năm 2020.

– Chủ động thực hiện và phối hợp với cơ quan chức năng, chuyên môn thường xuyên quan trắc, cảnh báo môi trường vùng nuôi và phòng chống dịch bệnh cho thủy sản.

– Trong trường hợp rét đậm, rét hại kéo dài gây thiệt hại lớn cần tham mưu cho UBND tỉnh hỗ trợ thiệt hại cho người nuôi theo chính sách tại Nghị định số 02/NĐ-CP ngày 9/1/2017 của Thủ tướng Chính phủ về cơ chế, chính sách hỗ trợ sản xuất nông nghiệp để khôi phục sản xuất vùng bị thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh.

Một số biện pháp tránh rét cho thủy sản (Ban hành kèm theo Công văn này)

1. Chỉ tổ chức NTTS trong điều kiện giá rét đối với cơ sở đáp ứng đủ các điều kiện, có thể chủ động các biện pháp phòng chống rét cho động vật thủy sản;

2. Trong thời gian giá rét, tuyệt đối không kéo lưới kiểm tra thủy sản nuôi, không thu hoạch theo cách đánh tỉa thả bù để tránh bị xây xát cho thủy sản nuôi nhằm hạn chế các bệnh đốm đỏ, lở loét do nấm, trùng quả dưa và ký sinh trùng…;

3. Đối với các đối tượng thủy sản nuôi đạt cỡ thương phẩm gần đến kỳ thu hoạch nhưng không có điều kiện thực hiện các biện pháp chống rét, nhất là các đối tượng chịu rét kém như các rô phi, cá chim trắng, cá lóc, ba ba, cá vược, cá chim vây vàng… chỉ đạo, tổ chức thu hoạch sớm và triệt để, không để xảy ra hiện tượng thủy sản chết do rét;

4. Đối với diện tích thủy sản đang nuôi (thủy sản chưa đạt cỡ làm thương phẩm, đàn bố mẹ, cá giống) cần khuyến cáo người nuôi áp dụng các biện pháp chống rét:

– Duy trì mực nước ao nuôi đảm bảo độ sâu 1,5 – 2 m để ổn định nhiệt độ.

– Thả sọt đan bằng tre nứa, bên trong sọt có các búi rơm tạo giá thể để thủy sản trú ẩn tránh rét, sọt được đặt ở góc phía Bắc ao nuôi.

– Làm khung và che phủ bề mặt ao nuôi bằng nilon sáng màu (nếu đủ điều kiện) hoặc thả bèo tây trên mặt ao từ 1/2 – 2/3 diện tích mặt ao nuôi về phía Bắc để chắn gió, cách nhiệt không khí, tăng khả năng giữ nhiệt cho ao nuôi và khi có ánh nắng sẽ tăng khả năng hấp thụ năng lượng mặt trời bổ sung nhiệt cho ao nuôi.

– Di chuyển lồng bè đến nơi ít gió hoặc thả sâu lồng nuôi 1,8 – 2 m.

– Cho thủy sản ăn đầy đủ, sử dụng các loại thức ăn có chất lượng cao, khẩu phần phù hợp, bổ sung Vitamin C để tăng sức đề kháng. Khi nhiệt độ nước ao nuôi xuống dưới 150 thì ngừng cho ăn, vào thời điểm nắng ấm trong ngày có thể cho ăn bằng thức ăn tinh, thức ăn chế biến, thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh.

– Định kỳ dùng CaO, liều lượng 2 – 3 kg/100 m² (1 lần/tháng) bón xuống ao nuôi để phòng ngừa bệnh nấm, ký sinh trùng cho cá.

5. Khuyến cáo người nuôi thường xuyên theo dõi diễn biến điều kiện tự nhiên, tình trạng sức khỏe thủy sản nuôi và các yếu tố môi trường nhằm phát hiện kịp thời các hiện tượng bất thường để có biện pháp xử lý phù hợp.

Bảo Hân

Nguồn: http://thuysanvietnam.com.vn/

(Thủy sản Việt Nam) – Ngành tôm vẫn phát triển không ngừng sau nhiều biến động thăng trầm. Tuy nhiên, định hướng chính vẫn là xây dựng mô hình bền vững và khắc phục những thách thức xuyên suốt ngành hàng này nhiều năm qua.

3 thách thức

Thoái hóa môi trường, biến đổi khí hậu và dịch bệnh là những thách thức lớn nhất của ngành tôm hiện nay, theo nhận định của các chuyên gia trong Hội nghị thế giới về ngành tôm Infofish 2019 tại Bangkok Thái Lan vừa qua. Robins McIntosh, Giám đốc Công ty Pokphand Foods Public cũng khẳng định, phát triển mô hình bền vững luôn là xu hướng chủ đạo của ngành tôm nuôi suốt hơn 4 thập kỷ qua.

Nghề nuôi tôm không ngừng thay đổi theo thời gian từ các  mô hình “Thế hệ 1 với đặc trưng ao nuôi rộng 5 – 30 ha, không quạt nước, sản lượng 500 kg – 3 tấn/ha đến những mô hình “Thế hệ 5” với ao nuôi nhỏ, rộng 0,2 – 0,5 ha, tuần hoàn nước, chú trọng kiểm soát môi trường và sản lượng 30 – 60 tấn/ha. Những mô hình nuôi tôm “Thế hệ 5” đang được phát triển tại Việt Nam, Trung Quốc và Thái Lan. Mô hình này đòi hòi tôm giống sạch bệnh, khỏe mạnh, giảm sử dụng thức ăn sống và kháng sinh.

Dù vậy, tiềm năng của ngành tôm vẫn chưa được khai thác hết và chưa đạt đích bền vững thực sự do quản lý dịch bệnh còn hạn chế. Những vi khuẩn mang mầm bệnh như Vibrio spp đang sinh sôi khi nhiệt độ nước tăng, nhưng mối đe dọa lớn hơn lại chính là dịch bệnh có thể tự xuất hiện. Sự phát triển ồ ạt của các vùng nuôi tôm thâm canh, đặc biệt ở châu Á cùng nhiều trang trại thả nuôi mật độ dày đặc đã khiến cho ngành tôm càng dễ tổn thương hơn trước sự thay đổi của thiên nhiên.

Khi môi trường chịu áp lực, khắc sinh ra dịch bệnh. Tỷ lệ sống của tôm hiện nay vẫn chưa thể phục hồi về mức trước thời điểm EMS bùng phát, thậm chí ngành tôm vẫn tiếp tục đối diện nhiều rủi ro khó lường hơn. Do đó, một mô hình nuôi tôm bền vững là xu hướng cần thiết và tất yếu. Nhưng trở ngại lớn trên con đường phát triển này là phải xây dựng được các phương pháp nuôi tôm bền vững để giảm thiểu chi phí cố hữu trong khi vẫn tăng sản xuất ổn định và hiệu quả. Ngành tôm cần phải rà soát lại các hướng tiếp cận bền vững đã áp dụng để cải tiến tốt hơn trong tương lai.

Những “điểm sáng”  ngành tôm

Tiến sĩ Somsak Paneetatyasai, Chủ tịch Hiệp hội Nuôi tôm Thái Lan chia sẻ, nghề nuôi tôm hiện đại của Thái Lan bắt đầu từ giữa thập niên 90 và đã từng đối mặt nhiều thách thức dịch bệnh, sản lượng lao dốc, nông dân sa sút… kìm hãm tăng trưởng chung của toàn ngành. Nhưng được sự hỗ trợ của Cục Thủy sản Thái Lan, các viện nghiên cứu nhà nước, tư nhân, ngành tôm Thái Lan nỗ lực tìm giải pháp nuôi hiệu quả, thân thiện môi trường và không sử dụng kháng sinh bừa bãi.

Nhờ đó, Thái Lan tiên phong nâng cao an toàn sinh học và sử dụng chế phẩm sinh học để nuôi tôm. Somsak Paneetatyasai cho biết, từ đầu năm 2000, ngành tôm Thái Lan đã nhìn thấy trước nhu cầu giảm phụ thuộc vào tôm giống khai thác tự nhiên, và tăng cường cải thiện năng suất của tôm. Điều này là động lực thúc đẩy các bộ phận tư nhân đầu tư sản xuất tôm giống bố mẹ cải thiện gen nhằm tạo ra các sản phảm tôm post chất lượng tốt nhất. Do đó, tôm giống Thái Lan luôn được bạn hàng tin cậy, đặc biệt sản phẩm của Công ty C.P.  Tiến sĩ Olivier Decamp, Giám đốc Phát triển sản phẩm tại Công ty TNHH Inve Asia Thái Lan đánh giá cao những phương thức nuôi tôm cân bằng dinh dưỡng, sức khỏe và môi trường với trọng tâm bền vững của Thái Lan. Ông cho biết, ngành tôm đang đối mặt rất nhiều thách thức khác nhau. Trong số này, dịch bệnh và giá nguyên liệu rẻ là những nỗi lo muôn thuở của nông dân. Nhưng đây cũng là lý do thúc đẩy nông dân Thái Lan tăng cường áp dụng an toàn sinh học, quản lý môi trường và chất lượng dinh dưỡng thức ăn.

Ngoài những quốc gia nuôi tôm quá quen thuộc ở châu Á hay Nam Mỹ, Trung Đông đang tìm kiếm chỗ đứng trên bản đồ ngành tôm thế giới. Theo Haydar H Al Sahtout, tư vấn cao cấp Hiệp hội NTTS Saudi, Ả Rập Saudi, ngành tôm tại đây phát triển theo hướng hiện đại hóa công nghệ nuôi và cải tiến phương pháp chế biến đến vận chuyển. Ngành tôm Trung Đông thực chất xuất hiện từ đầu thập niên 90, chủ yếu tập trung dọc Biển Đỏ với đối tượng chính là tôm sú.

Do tôm sú dễ tổn thương trước dịch bệnh, nông dân Trung Đông đã chuyển sang tôm thẻ vào đầu những năm 2000. Tuy nhiên, dịch bệnh đốm trắng xuất hiện đầu năm 2010 đã khiến ngành tôm Trung Đông buộc phải cơ cấu lại toàn bộ. Tôm thẻ giống SPF xuất hiện, cùng những giải pháp thắt chặt an toàn sinh học, chủ yếu bởi Chính phủ Ả Rập Saudi. Năm 2018, Ả Rập Saudi trở thành nước nuôi tôm lớn nhất vùng, sản lượng đạt trên 65.000 tấn và xuất khẩu tôm sang hơn 30 thị trường quốc tế. Iran đứng thứ 2 với sản lượng ước đạt 46.000 tấn, chủ yếu được nuôi tại các tỉnh phía Nam; Ai Cập đứng thứ 3 với 7.000 tấn.  Ngành tôm Trung Đông đang thu hút đầu tư mạnh mẽ vì có nhiều triển vọng tăng trưởng trong tương lai, đặc biệt dọc vùng biển Đỏ. Công nghệ cao, điều kiện tự nhiên thích hợp đi cùng chính sách thắt chặt an toàn sinh học và sự hỗ trợ từ chính phủ sẽ là bàn đạp để ngành tôm Trung Đông sớm tìm được chỗ đứng ngày càng vững chắc hơn trên bản đồ ngành tôm toàn cầu.

Chìa khóa “an toàn sinh học”

Dù không phải vấn đề mới, nhưng an toàn sinh học vẫn luôn xuyên suốt ngành tôm như một mắt xích quan trọng nhất trên con đường phát triển bền vững. Tiến sĩ Eduardo Leano, điều phối viên Chương trình sức khỏe vật nuôi thủy sản, Mạng lưới trung tâm NTTS tại châu Á – Thái Bình Dương (NACA), Thái Lan, cho biết an toàn sinh học mang lại sự sống cho ngành tôm suốt hơn 30 năm thăng trầm cùng dịch bệnh. Gần 60% dịch bệnh xuất hiện trong trại tôm đều do virus mang mầm bệnh gây ra và 20% do vi khuẩn, trong khi đó dịch bệnh do nấm mốc hay ký sinh trùng chiếm tỷ lệ tương đối nhỏ.

Tiến sĩ Eduardo Leano cũng nhận định thách thức hàng đầu trong ngành tôm hiện nay chính là dịch bệnh, đặc biệt là những dịch bệnh mới như vi bào tử trùng do HPM-EHP gây ra; và dịch bệnh do virus gây tỷ lệ tử vong cao như VCMD và SHIV. An toàn sinh học hiệu quả được xem như công cụ hiệu lực nhất để ngăn chặn sự xuất hiện của vi sinh vật mang mầm bệnh trong hệ thống nuôi tôm. Tuy nhiên, nói luôn dễ hơn làm, vì hầu hết các trại nuôi tôm đều hạn chế năng lực ứng dụng giải pháp an toàn sinh học, đặc biệt ở quy mô trại nuôi. Dù vậy, bất chấp những dịch bệnh có sức tàn phá kinh khủng nhất, ngành tôm vẫn có khả năng tiếp tục mở rộng sản xuất nhờ ứng dụng các giải pháp an toàn sinh học cải tiến.

Tiến sĩ Darryl E. Jory – Liên minh NTTS toàn cầu (GAA)

Nguồn :http://thuysanvietnam.com.vn/

BDK.VN – Thông tin từ Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, dự báo nuôi tôm nước lợ năm 2020 tiếp tục đối mặt với những khó khăn, thách thức.

Sở này cũng đã đưa ra khuyến cáo khung mùa vụ nuôi tôm nước lợ năm 2020 như sau:

Nuôi tôm sú quảng canh, tôm rừng, thả giống quanh năm. Tuy nhiên, người nuôi cần ngắt vụ, cải tạo ao diệt mầm bệnh ít nhất 1 lần/năm.

Nuôi tôm sú thâm canh, bán thâm canh, thả giống từ ngày 1-3 đến hết ngày 30-9-2020.

Nuôi tôm sú – lúa, thả giống từ tháng 1 đến hết 5-2020.

Nuôi tôm chân trắng, thả giống từ ngày 1-12-2019 đến hết ngày 30-9-2020.

Nuôi tôm sú, tôm chân trắng thâm canh trong hệ thống có mái che, có điều kiện cơ sở hạ tầng đảm bảo, kiểm soát tốt môi trường; chủ động trong phòng, chống thiên tai, dịch bệnh có thể thả giống quanh năm.

Gia đoạn chuyển mùa và các tháng 2, 3, 4-2020, dự báo cao điểm nắng nóng, xâm nhập mặn. Các vùng, cơ sở không chủ động được nguồn nước, hạ tầng không đảm bảo không nên thả nuôi.

Người nuôi tôm với loại hình luân canh tôm – lúa nên thả giống từ tháng 1 đến 5-2020 và thu hoạch dứt điểm vào tháng 8-2020 để tránh thiệt hại.

Minh Quốc

Nguồn: http://baodongkhoi.vn