Một nông dân ở thung lũng Mission (Mỹ) đang nuôi tôm thẻ chân trắng trong những bể bơi gia đình tiện dụng mua từ kênh mua sắm trực tuyến Walmart.
Người sáng tạo cách nuôi này – ông Nott Vaughan, thường hay hài hước chia sẻ là ở trang trại của ông, chỉ việc để lưới vào những bể bơi vừa được giao đến rồi vớt tôm đem bán. Nhưng chúng ta đều biết, đây là một mô hình sản xuất đầy sáng tạo mà ai cũng phải thán phục, ông đã đầu tư nghiêm túc và gặt hái được thành quả đáng ngưỡng mộ.
Ông Nott Vaughan vốn sinh trưởng tại trang trại nhưng lại không có kinh nghiệm trong nuôi trồng thủy sản. Tuy nhiên, ông có một người anh đã học về nuôi tôm khi làm thợ mỏ ở Indonesia. Sau khi kết thúc thời gian làm việc ở Indonesia và trở về Mỹ, anh trai của ông quyết định sẽ bắt đầu nuôi tôm ở bang Idaho. Đó là một công ty nhỏ được đặt tên Cowboy Shrimp Farm với thị trường mục tiêu là bang Idaho. Đáng tiếc là công ty phải dừng lại do anh trai của Nott Vaughan phải quay lại Indonesia. Khi đó, trại nuôi này vẫn còn một đợt tôm nuôi dang dở và ông Nott Vaughan phải nghĩ cách để chuyển lũ tôm về nhà mình.
Ông Vaughan chỉ có 3 tuần để chuẩn bị cơ sở nuôi tôm – một lĩnh vực vốn cần được đầu tư bài bản. Ông lập tức nghĩ đến việc dùng những hồ bơi tiện dụng gia đình kích thước lớn để làm bể nuôi tôm. Giải pháp bể nuôi ban đầu chỉ để đối phó trong lúc vội vàng nhưng qua thời gian nghiên cứu cải thiện kỹ thuật, đã phát triển thành một hệ thống bền vững, thu hoạch được sản lượng tôm ổn định. Trại tôm sáng tạo này được đặt ngay bên cạnh nhà của ông, với tầm nhìn ra dãy núi Mission và trang trại chăn thả gia súc ngay gần đó.
Ông Vaughan xây dựng khu nuôi với thiết kế kiểm soát độ ẩm, nước không thể rò rỉ từ bất kỳ đâu, trần nhà, tường và sàn nhà luôn khô ráo, duy trì nhiệt độ khoảng 27oC. Ngoài ra, để tránh tôm bị stress tự đâm vào thành bể khi tắt đèn đột ngột, trang trại còn lắp những bóng đèn mờ. Trang trại hiện đang nuôi 22.000 con tôm thẻ chân trắng trong 5 bể nuôi, mỗi bể có dung tích khoảng 30 m3. Cũng như các mô hình nuôi tôm khác, để bắt đầu vụ nuôi, ông Vaughan cần chuẩn bị bể nuôi, nước mặn, thức ăn. Quan trọng nhất là ông đã thiết lập một hệ thống nuôi tuần hoàn, bổ sung thêm các chủng vi sinh để giải quyết vấn đề chất thải cũng như cung cấp thêm nguồn thức ăn cho tôm. Theo ông, chỉ cần duy trì tốt mật độ vi khuẩn và tôm, mô hình sẽ cho tỷ lệ sống và tốc độ tăng trưởng ổn định. Hiện tại, tôm của ông đang tăng từ 1 – 2 gram mỗi tuần.
Size tôm ông Nott Vaughan xuất bán.
Giá bán tôm của ông Nott Vaughan vào khoảng 18-20 USD/pound (420.000 – 460.000 VND/ 0,45kg). Vì muốn bán tôm sơ chế phải có giấy phép của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ nên ông quyết định chỉ bán tôm tươi sống. Tôm được ướp đá ngay khi thu hoạch và vận chuyển bằng xe đông lạnh để đảm bảo chất lượng. Danh tiếng của ông Nott Vaughan đã lan rộng khắp nơi, “Nhiều người dân đã chủ động tìm đến mua tôm, mọi người xuất hiện yêu cầu số lượng tôm cần mua, sau đó tôi vớt lũ tôm ra để vào nước đá đưa cho họ. Thế là tôi có lãi” – ông Nott Vaughan hài hước chia sẻ.
Mô hình nuôi của ông Vaughan là loại hình sản xuất thủy sản bền vững, có tác động thấp đến môi trường, sản phẩm đảm bảo sức khỏe người tiêu dùng. Khi nông dân đưa ra một kỹ thuật canh tác và sản phẩm mới không những chỉ giúp cải thiện thu nhập của họ mà sẽ giúp củng cố thị phần, càng đa dạng hóa sẽ càng tăng sức cạnh tranh ngành sản xuất. Mô hình trang trại của ông Vaughan là điển hình của việc nông dân học hỏi và sáng tạo để có những thành công ngoài mong đợi.