Trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19, sản xuất và XK tôm của Ecuador phải đối mặt với nhiều áp lực. Hơn nữa, mới đây, thị trường NK tôm lớn nhất của Ecuador là Trung Quốc cấm NK tôm từ 3 công ty XK tôm lớn của Ecuador.
Ngành tôm Ecuador đang phải vật lộn tìm giải pháp, trong đó họ cũng tìm cách đẩy mạnh XK sang thị trường Mỹ để bù đắp cho những tổn thất từ thị trường Trung Quốc.
Ngành tôm Ecuador phải đối mặt với sự sụt giảm mạnh trong sản xuất và XK do tác động của cuộc khủng hoảng thị trường và nhu cầu suy giảm. Hàng nghìn hectare diện tích nuôi tôm bị bỏ hoang. Người dân loay hoay cố gắng hạ chi phí sản xuất, phải treo ao hoặc bán ao. Tại các khu vực như Barbones, Pagua, Huaquillas và Santa Rosa, giá bán tôm đã giảm xuống dưới giá thành sản xuất nên người nuôi không thể tiếp tục hoạt động. Một số cơ sở sản xuất phải cắt giảm nhân công hoặc ngừng hoạt động. Một số người nuôi phải bán ao mặc dù giá bán hiện tại thấp hơn từ 20-40% so với năm 2019.
Tính tới cuối tháng 6/2020, giá tại đầm tôm Ecuador nguyên con giảm từ 0,1 – 0,4 USD/kg so với vụ thu hoạch trước đó. Giá giảm gần 20% đối với tôm HOSO cỡ 20/30 con và giảm lần lượt 15% và 10% đối với cỡ 60/70 và 70/80 con/kg.
Sụt giảm xuất khẩu tôm sang Trung Quốc
Trung Quốc là thị trường NK lớn nhất tôm Ecuador, chiếm 62% tổng XK tôm của Ecuador. Trung Quốc duy trì là thị trường thế mạnh của Ecuador từ năm 2019 khi XK tôm sang thị trường này liên tục tăng trưởng 3 con số. Quý đầu năm 2020, Trung Quốc vẫn là thị trường “cứu cánh” cho XK tôm Ecuador trong bối cảnh Covid-19 khi XK sang Mỹ và EU đều sụt giảm. Tuy nhiên, với quyết định bất ngờ của Trung Quốc cấm NK tôm từ 3 công ty của Ecuador, XK tôm Ecuador sang Trung Quốc giảm dần kể từ tháng 5 năm nay.
Tháng 5/2020, XK tôm Ecuador sang Trung Quốc đạt 116 triệu pao. Tháng 6/2020, XK tôm sang thị trường này giảm xuống còn 59 triệu pao, giảm 49% so với tháng 5. Đến tháng 7/2020, XK tôm Ecuador sang Trung Quốc chỉ đạt 11 triệu pao, chỉ chiếm khoảng 9% lượng XK trong tháng 5.
Vào 10/7/2020, giới chức Hải quan Trung Quốc đã đình chỉ giấy phép XK của 3 công ty XK tôm lớn của Ecuador (gồm Santa Priscila, Empacadora Del Pacico Sociedad Anonima Edpacif và Empacreci) do phát hiện virus corona trên bao bì sản phẩm. Lệnh cấm này đã gây ra một loạt khó khăn cho sản xuất và XK tôm của Ecuador và ảnh hưởng tới việc làm của hàng nghìn lao động. Giới chức Ecuador cũng đang yêu cầu Trung Quốc xem lại quyết định đột ngột này và đưa ra các dẫn chứng cho rằng chưa có bằng chứng về việc thực phẩm, container chở thực phẩm hoặc bao bì thực phẩm liên quan đến lây nhiễm và phát tán virus corona.
Hướng sang thị trường Mỹ
Do gặp khó khăn tại thị trường Trung Quốc, các công ty XK tôm Ecuador hướng sang thị trường NK tôm lớn thứ hai của nước này là Mỹ. Các nhà XK Ecuador lên phương án hạ giá bán tôm để XK sang Mỹ. Trên thị trường Mỹ, 1 pao tôm cỡ 21/25 có giá 3,60 USD trong khoảng giữa tháng 6 năm nay, nhưng hiện tại Ecuador hạ giá xuống còn khoảng 3,15 USD/pao.
Tuy nhiên, các nhà cung cấp Ecuador cũng gặp khó khăn vì Mỹ tiếp tục hạn chế việc mở cửa trở lại dịch vụ thực phẩm để ngăn chặn Covid-19. Các nhà cung cấp Ecuador còn lúng túng trong việc đóng gói sản phẩm đúng quy cách để phục vụ ngành bán lẻ. Các block tôm đông lạnh từ 2-5 kg phục vụ nhà hàng thì hiện phải chuyển đổi thành tôm lột vỏ, bỏ chỉ lưng đóng túi 1-2 pound để phục vụ bán lẻ.
Trước những thách thức hiện tại, ngành tôm Ecuador đang vận động để đáp ứng được những yêu cầu mới của thị trường NK. Xét nghiệm PCR nhanh nhằm phát hiện virus đã được áp dụng rộng rãi tại các nhà máy đóng gói tôm và các biện pháp an toàn sinh học cũng được tăng cường trong các khu vực đóng gói nguyên liệu và container.
Các nhà sản xuất Ecuador cũng đang nhắc nhở nhau về việc cần phải liên kết lại để giá tôm không giảm sâu hơn nữa, cùng bảo vệ quyền lợi của các nhà sản xuất, kêu gọi sự hỗ trợ của Chính phủ, nỗ lực vượt qua khó khăn và tìm kiếm thêm các thị trường mới, không nên chỉ tập trung vào thị trường Trung Quốc.