Người nuôi tôm đối mặt với nhiều khó khăn

Con tôm là thế mạnh của các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) giúp nhiều hộ nuôi vươn lên khá giả. Thế nhưng, thời gian gần đây con tôm lâm vào khủng hoảng trầm trọng khi xuất khẩu ì ạch, giá nguyên liệu giảm mạnh, môi trường nuôi ô nhiễm khiến tôm chết tràn lan… khiến nhiều hộ nuôi tôm rơi vào cảnh khó khăn.

Tôm nuôi chết trên diện rộng

Từ đầu năm 2020 đến nay, người nuôi tôm ven biển ở ĐBSCL phải “vật lộn” với thời tiết để tìm cách cứu lấy con tôm. Niềm vui trúng mùa ngày càng thưa dần trên vùng đất được mệnh danh là “mỏ tôm” của cả nước.

Ngành nông nghiệp các tỉnh ĐBSCL khuyến cáo người dân nên bình tĩnh theo dõi thị trường; không nóng vội thu hoạch những ao chưa đến thời điểm thu hoạch, những ao nuôi dày nên sang thưa tôm.

Do ảnh hưởng của dịch bệnh COVID – 19, người nuôi tôm đang đứng trước nguy cơ trắng tay vì giá tôm biến động liên tục. So với cùng kỳ năm trước, giá tôm năm nay giảm sâu và kéo dài chưa từng có. Mặc dù hiện tại giá có nhích lên nhẹ nhưng vẫn còn khá thấp. Cụ thể, tôm sú loại 20 con/kg hiện có giá bình quân 170.000 đồng/kg; loại 30 con/kg 140.000 đồng/kg; tôm thẻ giá dao động từ 79.000 – 90.000 đồng/kg, tùy loại hình nuôi.

 Bạc Liêu là tỉnh hiện có  gần 126.000 ha nuôi trồng thủy sản, trong đó, diện tích nuôi tôm gần 115.000 ha. Hình thức nuôi tôm thâm canh, siêu thâm canh đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Theo Sở NN và PTNT tỉnh Bạc Liêu, từ đầu năm đến nay, đã có hơn 7.000ha tôm nuôi bị thiệt hại nặng. Trong đó, có gần 2.000 ha bị thiệt hại từ 70% trở lên, chủ yếu tập trung ở huyện Phước Long (Bạc Liêu). Ngoài nguyên nhân nắng nóng kéo dài thì nhiều diện tích tôm nuôi bị thiệt hại còn do nguồn nước trên các kênh rạch bị ô nhiễm nặng, khiến bệnh phát sinh và lây lan trên tôm, trong đó, nhiều kênh, rạch có độ mặn vượt trên 40‰, ảnh hưởng đến sự phát triển của tôm. Bên cạnh đó, dịch bệnh tôm cũng đã làm nhiều bà con ngần ngại trong việc thả giống. Một số ít hộ dân do nóng ruột nên đánh bạo thả giống bất chấp điều kiện thời tiết bất lợi, và hậu quả là tôm giống thả đến đâu thì thiệt hại đến đó.

 Ông Nguyễn Hoàng Sang ở ấp Cây Gừa, xã Vĩnh Hậu A, huyện Hòa Bình, tỉnh Bạc Liêu cho biết: “Tôi nuôi tôm nhiều năm nhưng chưa bao giờ thấy con tôm khó nuôi như năm nay. Từ trước tết Canh Tý 2020 đến giờ, thời tiết nắng nóng làm cho tôm dễ bị chết. Nếu tôm không chết vì sốc môi trường thì cũng chết vì bệnh. Tôi có 5 ao nuôi tôm với diện tích 12 công và đã bị thiệt hại liên tiếp 4 vụ, lỗ hơn 100 triệu đồng. Nguyên nhân là tôm bị bệnh hoại tử gan tụy và nhiệt độ tăng cao làm con tôm bỏ ăn. Giờ tôi chỉ biết phơi ao để chờ thời tiết thuận lợi hơn mới thả tôm giống”.

 Trong khi đó, tại Sóc Trăng, mặc dù mới bước vào đầu vụ thả nuôi nhưng hiện tượng tôm chết sớm do đốm trắng và đặc biệt do hội chứng hoại tử gan tụy cấp vẫn tiếp tục xảy ra ở nhiều nơi. Ông Triệu Minh Dũng ấp Huỳnh Kỳ, xã Vĩnh Hải, TX. Vĩnh Châu cho biết, ông vừa đầu tư hơn 200 triệu đồng vào 5 ao tôm công nghiệp, nhưng mới thả chỉ được khoảng một tháng thì tôm bắt đầu bệnh rồi chết trắng cả ao, mất hết vốn. Từ đầu năm đến nay, nếu 10 hộ nuôi tôm thì có tới 8 – 9 hộ thua lỗ, chỉ 1 – 2 hộ hòa vốn hoặc lãi chút đỉnh, khiến nông dân thiệt trăm bề. Giờ đây, bà con chỉ nuôi tôm cầm chừng chứ không ai tính chuyện làm ăn lớn.

 Cần có giải pháp cứu lấy con tôm

Không chỉ gặp khó về thời tiết, môi trường, giá tôm lên xuống bất thường cũng khiến người nuôi gặp khó và lo lắng. Thời gian gần đây, dù thị trường tiêu thụ tôm lớn thế giới đã mở cửa trở lại, nhưng sức tiêu thụ vẫn chưa tăng mạnh, nên giá tôm tuy có cải thiện, nhưng không nhiều. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của dịch COVID-19, cả doanh nghiệp và người nuôi tôm ven biển ở ĐBSCL đối mặt với nhiều khó khăn.

Thu hoạch tôm thẻ ở Sóc Trăng do dịch bênh và giá thấp, người nuôi không có lời.

Tại Cà Mau, tôm được xác định là con nuôi chủ lực, chế biến tôm là ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh, kim ngạch xuất khẩu đạt gần 1,2 tỷ USD mỗi năm. Cà Mau có 29 doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu thủy sản, với 39 nhà máy, tổng công suất 185.000 tấn/năm. Do ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19, người nuôi tôm ở Cà Mau đang đứng trước nguy cơ trắng tay vì giá tôm biến động liên tục.

Phó Giám đốc Sở NN&PTNN tỉnh Cà Mau Châu Công Bằng cho biết, nửa đầu quý II/2020, giá trị kim ngạch xuất khẩu của tỉnh đạt hơn 195 triệu USD bằng hơn 16% kế hoạch (giảm 20% so cùng kỳ năm 2019); trong đó, xuất khẩu thủy sản ước đạt 188,6 triệu USD, bằng hơn 16% kế hoạch (giảm hơn 20% so cùng kỳ)… Kim ngạch xuất khẩu sang các thị trường chủ yếu của tỉnh giảm; trong đó, lượng hàng xuất khẩu sang thị trường Mỹ giảm hơn 66%, Trung Quốc giảm 58%, Nga giảm 37%…Từ đó, lượng hàng tồn kho và lưu kho của các doanh nghiệp chế biến khoảng 17.000 tấn. Còn ông Ngô Minh Hiển, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu thuỷ sản Năm Căn (tỉnh Cà Mau) cho biết, có rất nhiều yếu tố tác động đến thị trường tôm, nên với tình hình hiện nay, rất khó để có thể đưa ra những dự báo sát với tình hình nhất. Do đó, mỗi doanh nghiệp, người nuôi tôm cần cập nhật thông tin và đưa ra quyết định cho riêng mình sao cho có tỷ lệ thành công cao nhất. Ngay cả trường hợp dịch bệnh COVID-19 được khống chế trên toàn cầu đi nữa thì cũng chưa ai dám chắc là giá tôm sẽ tăng trở lại, bởi tất cả còn phụ thuộc nhiều vào cung cầu tôm thế giới.

 Để kịp thời tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản, UBND tỉnh Cà Mau đã chỉ đạo cơ quan chức năng thực hiện gia hạn nộp thuế, tiền thuê đất đối với hơn 400 doanh nghiệp với tổng số tiền gần 33 tỷ đồng. Ngành ngân hàng đã cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn giảm phí và giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19.

 Trong khi đó, khi hỏi về vấn đề này, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau Lê Văn Sử cho biết, để hài hòa lợi ích các bên, tỉnh đề nghị các doanh nghiệp cần minh bạch thông tin thu mua để nông dân nắm bắt, tránh tình trạng thương lái thu mua ép giá, gây ảnh hưởng đến lợi ích kinh tế của người nông dân, cùng nhau gỡ khó trong điều kiện dịch bệnh. Đồng thời, thời gian tới, Cà Mau sẽ khẩn trương đẩy mạnh xúc tiến thương mại, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu khi dịch bệnh được kiểm soát và tận dụng triệt để từ Hiệp định Thương mại tự do và Hiệp định bảo hộ đầu tư giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVFTA và EVIPA) để thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa, gia tăng giá trị kim xuất khẩu của tỉnh. “Song song đó, ngành nông nghiệp tỉnh khuyến cáo người dân không nóng vội thu hoạch những ao chưa đến thời điểm thu hoạch; những ao nuôi dày nên sang thưa tôm; tập trung sản phẩm nông nghiệp theo hướng sản xuất ứng dụng công nghệ cao, sản xuất hàng hóa quy mô lớn, chú trọng hình thành các liên kết theo chuỗi hiệu quả và bền vững, nâng cao giá trị gia tăng, gắn với thị trường…” – ông Sử cho biết thêm.

 Để ngành nuôi tôm ven biển ở ĐBSCL phát triển bền vững, rất cần sự đồng hành, những định hướng kịp thời của ngành chức năng để người dân có thể làm giàu từ con tôm. Đó là tiếp tục đầu tư đồng bộ cơ sở hạ tầng vùng sản xuất và ương dưỡng giống tập trung theo quy hoạch chung của ngành, từng bước chủ động nguồn giống tại chỗ cung ứng nhu cầu phát triển sản xuất thủy sản. Giám sát, xử lý để giảm thiểu các nguồn xả thải ảnh hưởng môi trường nuôi tôm; tăng cường công tác giám sát, phòng ngừa dịch bệnh; hướng dẫn người dân thực hiện tốt các quy định về quản lý, phòng ngừa khi có dịch bệnh xảy ra, kiên quyết không để dịch bệnh lây lan diện rộng./.

Bài, ảnh: Phương Nghi- http://dangcongsan.vn/